Чӑваш Ен Финанс министерствинче ведомствӑн ертӳҫи пулнӑ Николай Смирнова саламланӑ. Ӑна 65 ҫул тултарнӑ ятпа министерство ӗҫченӗсем тата Михаил Ноздряков вице-премьер — финанс министрӗ ырӑ суннӑ. Юбиляра «Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа» юбилей медалӗпе чысланӑ.
Николай Васильевич пурнӑҫӗн пысӑк пайне финанс службине тата республикӑн хысна тытӑмне халалланӑ. Финанс министерствинче вӑл 32 ҫул ӗҫленӗ, ҫав шутран 18 ҫулӗнче министр тилхепипе пулнӑ.
Юбиляр пирки Чӑваш Ен Финанс министерствинче ырӑпа калаҫҫӗ, унӑн тӑрӑшӑвӗ сумлӑ пулнине аса илеҫҫӗ. Николай Смирнов юбилейпе самламланӑшӑн тав тунӑ, укҫа-тенкӗпе ҫыхӑннӑ йышӑнӑва виҫсе хакласа тума сунса каланӑ.
Республикӑри икӗ организаци валли пуҫлӑх шыраҫҫӗ. Пӗрин валли конкурса республикӑн Финанс министерстви ирттерет, теприн валли — Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви.
«Республикӑри бухгалтер учечӗн центрӗ» хысна учрежденин ертӳҫин экономика пӗлӗвӗллӗ пулмалла, финанспа бухгалтери енӗпе ӗҫлени тата ертсе пыракан должноҫсенче 5 ҫултан кая мар тӑрӑшни кирлӗ. Конкурса хутшӑнакансен докуменчӗсене утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
Ҫӗрпӳри ветеринарипе санитари утилизаци завочӗн пуҫлӑхӗ пулас текенсен документсене утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пама юрать. Кандидатӑн специалитетран кая мар е магистратура шайӗллӗ пӗлӳ пулмалла, ертсе пыракан должноҫра 5 ҫултан кая мар ӗҫлени те пӗлтерӗшлӗ.
Чӑваш Енри ялсене укҫа парасшӑн.
Паян республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев районсемпе хуласенчи старостӑсемпе тата территорири халӑх хӑй тытӑмлӑхӗн ертӳҫисемпе видеоконференци мелӗпе канашлу ирттернӗ. Ҫавӑнпа хӑш-пӗр муниципалитет Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнӗ ятпа хушма укҫа уйӑрма ыйтнӑ. Олег Николаев ку шухӑша ырласа йышӑннӑ.
«Сирӗн умӑртах Ял хуҫалӑх тата Финанс министерствисене ку укҫана епле уйӑрасси пирки шухӑшласа пӑхма хушатӑп. Кашни яла 100-шер пин тенкӗ уйӑрассине ырлатӑп. Ку цифра 100 ҫулхи юбилейпе ҫыхӑнӗ», – ҫак шухӑша пвлӑртнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев. Район центрӗсемпе хуласем валли укҫа виҫине урӑхларах шутласа памалла.
Паян Чӑваш Ен финанс министрӗн ҫумӗ пулма Игорь Смирнова ҫирӗплетнӗ. Ку должноҫе Смирнов унччен те йышӑннӑ. 2013-2014 ҫулсенче министерствӑра ӗҫленӗ вӑл. Ун чухне министр пулса Михаил Ноздряков тимленӗ. Ведомствӑна Светлана Енилина ертсе пыма тытӑнсан 2014 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче Игорь Смирнова министр ҫумӗн должноҫӗсӗр хӑварнӑ, управлени пуҫлӑхӗ пулма ҫеҫ шаннӑ.
Ӗнер Чӑваш Ен финанс министрӗн ҫумне Ирина Крыловӑна ӗҫрен кӑларнӑ.
ЧР финанс министрӗн Михаил Ноздряковӑн халӗ тӑватӑ ҫум – Ольга Метелева, Галина Павлова, Павел Иванов тата Игорь Смирнов.
Паян Чӑваш Ен финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакана ҫирӗплетнӗ. Республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушӑвӗпе ҫак тилхепене Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ экономистне Михаил Ноздрякова шаннӑ. Ҫапла вара Чӑваш халӑх сайтӗнче ӗнер хыпарлани тӗрӗсе килчӗ теме юрать.
Михаил Ноздряков 1970 ҫулхи юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. Питӗрти патшалӑх университетӗнче, РФ Правительстви ҫумӗнчи халӑх хуҫалӑхӗн академийӗнче вӗреннӗ.
1992 ҫултанпа РФ Перекет банкӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗнче хаклӑ хутсен пайӗнче ертсе пыракан экономистра, 1999–2010 ҫулсенче управляющин ҫумӗ пулса ӗҫленӗ. 2010–2011 ҫулсенче «ВТБ» банкӑн Шупашкарти филиалне ертсе пынӑ. 2011 ҫулхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче финанс министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ, 2011 ҫулхи нарӑсран пуҫласа 2014 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен финанс министрӗ тата вице-премьер пулнӑ. Кайран Чӑвашкредитпромбанкра правлени ертӳҫин канашҫинче тӑрӑшнӑ. 2015 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче Севастополь хулинче финанс департаменчӗн директорӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулма шаннӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем «Чӑвашавтотранс» шӑпишӗн яваплисене шыраҫҫӗ. Тӗрӗслев материалӗсене Чӑваш Ен прокуратури тӑратнӑ. Ҫавна тӗпе хурса тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2014 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗччен Чӑваш Енӗн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви, ЧР Финанс министерстви, ЧР Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви предприятин укҫи-тенкипе тата пурлӑхӗпе (предприятин республикӑн унитарлӑ предприятийӗ пулнӑ-ҫке) кирлӗ пек хуҫаланман. Кирлӗ чухлӗ субсиди уйӑрманнине те асӑннӑ. Тӑкаклӑ тарифсем йӗркелесе предприятие тупӑшсӑр хӑварнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ тӗрӗслевҫӗсем.
Яваплисем кирлӗ пек тимлеменнине пула предприяти ӗҫлеме чарӑнса ларнӑ, ҫынсене вӑхӑтра шалу тӳлеймен. «Чӑвашавтотранс» ПУПра конкурс управляющийӗ ӗҫе пуҫӑннӑ вӑхӑта шалу виҫин парӑмӗ 40 миллион тенкӗрен иртнӗ. Налуксен парӑмӗ 50 миллион тенкӗрен каҫнӑ. Предприятин кредиторсен умӗнчи парӑмӗ 200 миллион тенкӗрен иртнӗ.
Пуҫиле ӗҫе РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 3-мӗш пайӗ «в» пункчӗпе килӗшӳллӗн пуҫарнӑ.
Ҫитес уйӑхра, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, пирӗн республикӑри хыснаҫӑсен шалӑвӗ ӳсӗ.
Чӑваш Енӗн Финанс министерствинче ятарлӑ йышӑнӑвӑн проектне хатӗрленӗ иккен. Ведомство ӑна нормативпа право акчӗсен порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Ӗҫлӗ хута ӑнлантарса паракан хута та хатӗрленӗ республикӑн Финанс министерстви. Унта ҫырнӑ тӑрӑх, патшалӑх учрежденийӗсенче ӗҫлекенсен оклачӗсен, ставкисен виҫине юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен 4,3 процент ӳстермелле.
Тӑкаксене республика хыснинчен саплаштарӗҫ.
Хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсене ку хыпар хаваслантармалла. Анчах тепӗр чухне оклад ӳстернӗ хыҫҫӑнах ытти тӳлеве тӗрлӗ сӑлтав тупса касса илни вӑрттӑнлӑх мар. Хальхинче епле пулассине татса калама хальлӗхе иртерех. Мӗнех, пурӑнсан курӑнӗ.
Чӑваш Ен Финанс министерстви республикӑри район-хуласенче кӑҫалхи ҫичӗ уйӑхра хысна епле тулнине тишкернӗ. Харпӑр хӑй тупӑшне пухасси 20 муниципалитетра пӗлтӗрхи кӑрлач-утӑ уйӑхӗсенчинчен лайӑхланнӑ. Ҫак енӗпе уйрӑмах лайӑх ӗҫленисем: Етӗрне районӗ (ӳсӗм 16,6%), Пӑрачкав районӗ (14,9%) Ҫӗмӗрле хули (14,5%). 6 муниципалитетра тупӑш шайӗ чакнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, сӑмахран, 9,8% пӗчӗкленнӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче — 5,7%, Куславкка районӗнче — 4,3%.
Вырӑнти бюджетсене 3281,1 млн тенкӗ налук килнӗ, ку вӑл пӗлтӗрхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 5,1% нумайрах. Налук мар тупӑшсем — 986,6 млн тенкӗ (2018 ҫулхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 7,8% ытларах).
Районсемпе хуласем 14171,5 млн тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫав шутран 65,6 процентне вӗрентӳ отраслӗ валли уйӑрнӑ, наци экономикине — 8,1%, патшалӑхӑн ыйтӑвӗсем валли — 8,0%.
Чӑваш Енӗн финанс министрӗн ҫумӗ пулма ӗмӗтленекен кандидатсене палӑртнӑ. Республика шайӗнче иртнӗ конкурс комиссийӗн ларӑвне ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Юрий Васильев ертсе пынӑ.
Конкурс ирттерессине маларах ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ иккен. Министр ҫумӗ пулма ӗмӗтленекенсем иккӗн тупӑннӑ: Ирина Николаевна Крылова тата Алина Витальевна Семенова.
Вӗсене иккӗшне те тимлӗн итленӗ, иккӗшӗн докуменчӗсене те тӗплӗн тишкернӗ. Конкурс комиссийӗ хӗрарӑмсенчен нихӑшне те пӑрахӑҫламан. Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн Патшалӑх граждан службин, кадр политикин тата патшалӑх наградисен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, кандидатсене иккӗшне те кадр резервне кӗртнӗ.
Чӑваш Енӗн Финанс министерстви Шупашкарти аэропорта ҫулсерен субсиди уйӑрнине пӗлтерет. Унта ӗнентернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр виҫӗм ҫулхинчен 2,5 хут нумайрах пӑхса хӑварнӑ. Ҫапла майпа ун чух 5,4 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫак кӗмӗл Шупашкартан Ӗпхӗве тата Шупашкартан Питӗре каякан авиарейссен хакне чакарма кайнӑ. Кӑҫал 22,2 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ.
Ҫав вӑхӑтрах «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат кӑҫал Шупашкара Росавиаци субсиди уйӑрмассине пӗлтернӗ.
2019 ҫулта Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи хуласене ҫӳреме 60 ытла рейспа ҫӳреме субсиди парӗҫ. Списока Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи 10 хула лекнӗ: Саранск (5 рейс), Хусан (18 рейс), Бугульма (5 рейс), Ӗпхӳ (9 рейс), Чулхула (6 рейс), Пермь (10 рейс), Ӗрӗнпур (3 рейс), Чӗмпӗр (1 рейс), Киров (1 рейс), Самара (10 рейс).
-5.7 °C